تخم شترمرغ
شترمرغ بزرگترين تخم را در ميان پرندگان توليد می کند. تخم شترمرغ از نظر طعم شبيه به تخم مرغ بوده و به همان روش های متداول طبخ می شود. تخم شترمرغ نسبت به تخم مرغ دارای خواص غذايی بيشتری است. شترمرغ از ۲ سالگي تا ۳۰ سال تخم گذاری می کند و در سال ۴۰ تا ۷۰ عدد تخم می گذارد. هر عدد تخم از ۱ تا ۲ کيلوگرم وزن دارد و سر و ته آن به سختی قابل تشخيص است. پوسته آن بسيار ضخيم بوده لذا شکستن آن به آسانی شکستن تخم‌مرغ نيست. مزه و درصد ميزان چربي و پروتئين آن مانند تخم‌مرغ است و به همان روش‌ها پخت و پز می شود. عسلي شدن تخم شترمرغ حدوداً ۴۵ دقيقه و سفت شدن آن دو برابر اين زمان طول می کشد.
مشخصات کامل تخم شترمرغ
تخم شترمرغ به طور متوسط ۱۹ – ۱۷ سانتی متر طول ، ۱۴ الي ۱۵ سانتیمتر عرض و ۱/۴ تا ۴/۲ ميلی متر ضخامت دارد. وزن تخم شترمرغ حدوداً ۱۱۰۰-۱۹۰۰ گرم بوده که تقريباً ۲۵ برابر تخم ماکيان است. رنگ پوسته تخم شترمرغ بين سفيد و زرد مايل به سفيد بوده و شبيه ظروف چينی براق است و سطح آن از خلل و فرج پوشيده شده است.
تخم شترمرغ در دو نوع نطفه دار و بدون نطفه توليد می گردد. از تخم های نطفه دار جهت جوجه کشی و توليد جوجه استفاده می شود و از تخم های بدون نطفه هم مستقيماً براي تهيه خوراکی و هم در صنايع جانبی مانند شيرينی پزی و شکلات سازی استفاده می شود. طعم تخم شترمرغ شبيه تخم مرغ بوده ولي خواص غذايی بيشتری نسبت به تخم مرغ دارد.
پوسته تخم شترمرغ ضخيم بوده و می تواند وزن زيادي را ( حدودا ۱۲۰ کيلوگرم در محور افقي و۲۲۰ کيلوگرم در محور عمودی ) بدون اين که آسيب ببيند تحمل کند. به همين دليل از پوسته آن می توان برای نقاشی، حکاکی و کنده کاری استفاده کرد و در تهيه وسايل مختلف از قبيل چراغ خواب، لوستر، تزيينات دکوری و فنجان های مختلف به کار برد.
تخم شترمرغ در حال حاضر از نظر اندازه در بين پرندگانی که بر روی کره زمين زيست می کنند ( اعم از آن های که قدرت پرواز ندارند و يا آن هايی که دونده هستند) بزرگترين تخم به شمار می آيند. اما در مقايسه با بدن هاش کوچکترين تخم می باشد. اندازه تخم شترمرغ تقريباً ۱٫۵ درصد وزن شترمرغ بالغ می باشد. در حالي که در کيوی که کوچکترين پرنده از راسته سينه پهنان است اندازه تخم تقريباً نصف اندازه بدن است.
پوسته تخم شترمرغ يک تا ۱٫۵ ساعت پس از خروج از کلوآک سفت و مقاوم می گردد.
عسلی شدن تخم ها حدوداً چهل و پنج دقيقه و سفت شدن آنها حدوداً دو برابر اين زمان وقت می گيرد. با يک تخم شترمرغ می توان برای ۱۸ نفر خاگينه درست کرد.
شترمرغ هامعمولاً از دو سالگي شروع به تخم گذاری می کنند. در اوايل و اواخر فصل تخم گذاری شاه دتخم های بدون نطفه هستيم. چون پرنده نر ديرتر آماده جفت گيری می شود. در برخی مزارع برای جبران اين قضيه شترمرغ های نر و ماده را در فصل استراحت از يکديگر جدا نگهداری می کنند و در نزديکي فرا رسيدن فصل توليد آنها را کنار يکديگر قرار می دهند تا ميل نرها به آميزش بيشتر شود. در نتيجه پرنده نر سريعتر اقدام به جفت گيری کرده و آمار تخم های بي نطفه پايين می آيد.
خواص تخم شترمرغ
-تخم شترمرغ جزء مواد غذايی است که مصرفش به خانم‌های باردار يا افراد مبتلا به کم‌خونی توصيه می شود.
-تخم شترمرغ،آهن، اسيدفوليک و کالری بالايی دارد اما ميزان روی آن کمتر از تخم‌مرغ است.
-بزرگ‌ترین تفاوت تخم‌مرغ و شترمرغ اندازه و وزن‌شان است. تخم شترمرغ بزرگ ترین تخم پرنده در کل دنیاست و معمولاً یک و نیم کیلوگرم وزن دارد. بیش از ۵/۱۷ سانتیمتر ارتفاع و ۵/۱۳ سانتی متر عرض دارد. این در حالی است که یک تخم‌مرغ بزرگ نهایتاً ۹۰۰ گرم وزن، ۶/۵ سانتی متر ارتفاع و ۵ سانتی متر عرض دارد.
– مزه تخم‌مرغ و شترمرغ بسيار شبيه به هم است اما پرندگان عادات غذايي متفاوتی دارند و ارزش غذايی تخم‌های یکه می گذارند، متفاوت است.
-تخم مرغويتامين A و E بيشتری دارد اما تخم شترمرغ فوليک اسيد بيشتری دارد.
-ميزان آهن تخم شترمرغ بيشتر است اما روی و مس تخم‌مرغ هم بيشتر از شترمرغ است.
– تخم شترمرغ همچون هيبت اين پرنده بسيار بزرگ است و می تواند ده نفر را سير کند. هر عدد آن يک تا دو کيلوگرم وزن داشته و حاوي ۲۰۰۰ کالري انرژي و هر کدامش معادل ۲۰ عدد تخم مرغ است. عسلي شدن تخم شترمرغ حدود ۴۵ دقيقه و سفت شدن آن دو برابر اين زمان طول می کشد.
– از نظرطعم، ميزان چربي و پروتئين مانند تخم مرغ است. تحقيقات نشان داده است ميزان کلسترول تخم شترمرغ پايين بوده و حاوی مقادير زيادی اسيدهای چرب غيراشباع است.
– مصريان باستان از تخم های اين حيوان برای مصارف دارويی استفاده می کردند.
