شیرین بیان

سایر اسامی:  مهک

نام علمی:  Glycyrrhiza glabra

نام انگلیسی: Liquorice

گیاهی علفی به ارتفاع ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر، برگ ها مرکب شانه ای به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر، گل ها به صورت خوشه ای و جام به رنگ صورتی، آبی یا ارغوانی،
ریشه ها خاکستری مایل به قهوه ای و قرمز و دارای شیارهای طولی. ریشه و ریزوم شیرین بیان در سال سوم و همزمان با ریزش برگ ها یعنی در پاییز و زمستان قابل برداشت می باشد.

این گیاه در نقاط مختلف آسیای صغیر، کشورهای حوزه دریای مدیترانه، اسپانیا، ایتالیا، یوگسلاوی، لهستان، ایران، افغانستان و مجارستان یافت می شود.

ترکیبات شیمیایی:

اسید گلیسیریزیک، گلوکوزید، ساپونین، آسپاراژین، رزین ها، ترکیبات فلاونوئیدی، اسانس.

اندام دارویی: ریشه ها

خواص دارویی: آرام بخش، خلط آور، مسهل ملایم، ضد التهاب و ضد اسپاسم، ضد سرطان معده، تسکین دهنده درد غشای مخاطی معده، کاهش دهنده اسید معده،  ضد سرفه و برونشیت، تقویت اعصاب بینایی، تقویت نیروی جنسی، ضد جوش، برطرف کننده ناراحتی طحال و جراحت گلو.

روش مصرف:

جوشانده: ۲ تا ۴ گرم پودر ریشه با ۱۵۰ میلی لیتر آب 

شربت: تهیه شده از جوشانده به عنوان خلط آور در آسم و برونشیت

پودر: پیش از هر وعده غذایی یک قاشق چایخوری جهت نرمی قسمت فوقانی دستگاه تنفس و رفع زخم معده (کفلمه)

عوارض جانبی: 

استفاده از این گیاه برای افراد دارای فشار خون بالا، بیماران قلبی و بیماران مبتلا به ورم مفاصل و همچنین خانم های باردار توصیه نمی شود. همچنین به دلیل داشتن قند بالا مبتلایان به قند خون نیز منع مصرف دارند. در مبتلایان به بیماریهای کبدی متوقف کننده صفرا و سیروز کبدی نباید استفاده شود. بیش از ۴ تا ۶ هفته مداوم مصرف نشود.